De cylus
Om te weten hoe vachtproblemen ontstaan is het goed om te weten hoe de vachtgroeicyclus werkt. Want wat voor vacht er ook op een dier staat voor alle vachten geldt dat er een vaste cyclus is waar de haren doorheen gaan. Voor een (half)langharige kat, de vachtsoort waarbij de meeste klitten ontstaan, ziet deze cyclus er zo uit.
In de zomer worden de vachten van alle katten netjes vervangen. Zowel de mooie stevige gekleurde dekharen als de pluizige doffe wolharen zijn geheel vervangen voor een nieuwe dikke winterjas, klaar om de winterse kou te trotseren. Deze nieuwe vacht is totaal niet klitgevoelig waardoor het rustig is geweest in de salon in de herfst. Maar met het aanbreken van de winter beginnen de problemen.
In de winter staat de vacht op rust. De haren zitten diep verankerd, klaar om de hele winter bescherming te bieden tegen onder andere de koude. Pas in het voorjaar, bij het verzetten van de klok en dus het lengen van de dagen, mogen de eerste wolharen pas weer loslaten. Deze cyclus gaat vanzelf; hier hoeven wij niets aan te doen. Maar niet alles gaat van een leien dakje.
Naarmate de winter vordert, slijt deze vacht in rust zienderogen, onder andere door uitdroging. De haarschubben van de eens zo mooie gladde haren gaan openstaan waardoor de haar verandert van structuur. De gladde haar verandert in een soort van prikkeldraad. Deze versleten haar heeft de vervelende eigenschap om zich door die openstaande schubben makkelijk vast te kunnen grijpen in zijn buurman. Klitten steken de kop op en de vacht slaat steeds verder dicht. En als het dan tot overmaat van ramp de luchtvochtigheid onder invloed van vorst en sneeuw flink daalt, dan kan deze in enkele dagen veranderen in een viltpakket. Hierdoor staat de telefoon in de kattentrimsalon vaak roodgloeiend in deze winterse periodes.
Heeft je kat het wel gered om deze periode van klitten en vilt door te komen dan gaan we met het verlengen van de dagen over in het volgende probleem. Met het verzetten van de klok begint de oude versleten vacht uit te vallen. De wolharen worden in 6-8 weken vervangen door nieuwe wolharen. Hierbij zijn 2 problemen gemoeid. Ten eerste rui, ofwel losse haren in huis. En ten tweede klitten.
Wanneer een kat de losse haren niet snel genoeg kan wegwassen dan zullen deze los haren klitten in de haren die nog net niet los zitten. Zoals ik al zei verhaart een kat in 6-8 weken wat betekend dat in de haarzakjes in deze periode om en om haren loslaten zodat de kat ten allen tijden nog een vacht heeft en niet ineens helemaal kaal is. Bescherming is immers een must.
In principe zou een kat met zijn wasritueel dat verdeelt over de dag zo’n 3 uur in beslag neemt de vachtverzorging prima zelf doen. Maar toch zijn er verschillende soorten katten die hun eigen vacht niet kunnen wassen. Bijvoorbeeld, slecht gesocialiseerde, gestreste, te dikke, oude en zieke katten. Maar ook raskatten met een extreme bouw zoals Britten en Perzen kun hun vacht door hun lichaamsbouw en overvloedige vacht vaak niet aan en hebben hulp nodig van de mens.
Duidelijk sommige katten hebben hulp nodig en wellicht ben jij een eigenaar van een van dit type kat. Via deze stappen zorg jij ervoor dat jij jouw kat zo goed mogelijk kan helpen in deze winter.
Stap 1 – Ben bewust van de gevaren die op de loer liggen.
Leer uit je hoofd hoe de vachtcyclus werkt zodat je weet wat je in welk seizoen te wachten staat. En nee, geen ellenlang verhaal maar gewoon de Jip en Janneke-versie. De wolvacht ruit in de lente, de dekharen in de zomer. In de herfst is de vacht gewisseld en in de winter is de vacht in rust. Zo leren ze dat ieder seizoen een andere benadering nodig heeft.
Onthoud dat een vacht in rust geen rust voor jouw als kattenbaasje betekent. Integendeel zelfs: Vooral aan het einde van de winter, de periode waar we nu in zitten, is het heel erg belangrijk om dagelijks vachtcontroles uit te voeren.
De vachtcontrole
Het is erg belangrijk om de vacht goed te controleren. Niet per se door te kammen, maar vooral door te voelen. Dit is in eerste instantie makkelijker voor je omdat je dit de hele dag door kan doen zonder op zoek te moeten naar een kam. En daardoor kan het op momenten dat je kat het het fijnste vindt. Daarbij vinden handen zoveel meer dan een kam.
Leer om te voelen. Leer het verschil tussen een mooie losse vacht en dichtgeslagen wol. En vergeet zeker de moeilijke plekjes niet. Denk hierbij aan de oksels, de liezen en bij de broek. Vind je kleine klitjes verwijder deze dan meteen.
Stap 2 – Gebruik het juiste borstelmateriaal bij deze instructies
Kleine klitten verwijderen
Door het regelmatig doen van vachtcontroles spoor je klitten op als ze nog klein zijn. Deze kleine klitjes zijn nog makkelijk te verwijderen door deze mooie eigenschap van kattenhaar. Want kattenhaar en dan met name wolhaar is gemaakt om los te laten, om geofferd te kunnen worden in een gevecht bijvoorbeeld. Daardoor kun je kleine klitjes nog makkelijk uitpluizen met je vingers.
Spoor het klitje op, en pluis deze met je vingers uit vanaf de huid. Doordat je met je vingers werkt heb je een klein werkgebied en ‘beschadig’ je enkel wat haar vlak rondom het klitje. Zou je gaan kammen dan beschadig je veel meer haren, een kam heeft immers een ander oppervlak dan enkel je vingers.
Lukt het niet om het klitje met de vingers uit te pluizen dan is het een optie om een grove kam zonder handvat, of combikam, met stompe punten te gebruiken. En dan met name de bovenste 2 tanden ervan. Met deze 2 tandjes kun je de klitjes vanaf de huid uitpeuteren. Houd de huid vast met je handen, zet de punten onder de klit en probeer de haren links en rechts haartje voor haartje uit de klit te kammen. Kam in deze dus niet met de haarrichting mee want daardoor trek je juist aan de klit. En geloof me het is illusie om te denken dat je de haren die in de klit zitten nog kunt redden.
Grote klitten verwijderen
Zijn de klitten te groot geworden om ze met een paar keer plukken te verwijderen dan zullen we een andere oplossing moeten bedenken. Simpelweg harder trekken is geen optie omdat dit de kat pijn doet. Geloof me ook al merk je het niet aan een kat, katten zijn immers meesters in het verbergen van pijn. Van die pijn leert een kat dat kammen niet fijn is waardoor verdere vachtverzorging een ramp gaat worden.
Ook ontklitgereedschap met mesjes is uit den boze. Om dezelfde manier als hierboven geschreven. Daarbij zijn de mesjes zo scherp dat zij zonder problemen het tere kattenhuidje kunnen beschadigen.
Wat dan wel? Of naar een trimmer gaan om de klitten op te lossen. Of wanneer dit niet kan, dan kan je zelf aan de slag met een tondeuse. Scheren doet geen pijn, is met een beetje handigheid zo gebeurt en is altijd veiliger dan knippen maar wat uitleg bij een tondeuse is zeker nodig.
Zorg er wel voor dat je een goede kattentondeuses gebruikt. Ga niet zomaar aan de slag met de eerste de beste tondeuse die je in de badkamer vindt, of die je tegenkomt bij de dierenwinkel. Helaas zijn echt niet alle scheermachines geschikt voor het scheren van kattenvachten. Maar al te vaak zie ik tondeuses voorbijkomen die het niet voor elkaar krijgen om door de wollige kattenvacht te gaan. Omdat klanten willen dat het werkt gaan ze duwen en trekken met de machine met alle gevolgen van dien.
Ga je dan aan het scheren houdt dan rekening met het volgende:
- Houd de huid om de klit strak
- Scheer met de haarrichting mee
- Scheer niet in lange banen maar in korte stukjes
- Laat de machine werken hij moet door de vacht glijden, weerstand is stoppen!
- Om onder een klit door te kunnen scheren scheer je een kat op 1mm. Opzetkopjes (die vaak worden gebruikt met de intentie om niet in te scheren) werken bij katten daarom niet.
- En als laatste scheer alleen de klitten en laat de rest van de vacht met rust. Scheren is een noodoplossing! Vaak wordt gezegd dat door het scheren de vacht beter en mooier terugkomt. Helaas is dit een fabel want het is juist zo dat door scheren het haar slechter terug komt dus hoe vaker de vacht klit hoe meer je op lange termijn in de problemen raakt. Dit geldt overigens ook bij ontklitten.
Zitten er heel veel klitten in de vacht of is de vacht vervilt? Geef het dan op. Dan is het echt zaak om dit aan een professional over te laten. Dit kan een leek simpelweg niet aan.
Doorkammen van de vacht
Preventief kammen van de vacht werkt niet. Als jij s ’avonds je haar in model kamt zul je het in de ochtend ook weer moeten doen. Dat is als eerste een goede om te onthouden. Dat betekent niet dat je de vacht niet mag kammen. De stukken rondom de klitten mogen best een keer gekamd worden, maar denk hierbij aan 1 keer per week max in de moeilijke tijden van het jaar, zoals bijvoorbeeld de winter.
Wanneer je de vacht kamt doe je dit met een grove kam zonder handvat, of combikam. Haal de kam losjes door de vacht met de haargroeirichting mee, voel je weerstand dan stop je. Spoor je met je vingers op waar de weerstand vandaan komt en vervolgens kam je dit plekje laagje voor laagje uit.
Leg de vacht met de klit omhoog met je hand, hiermee trek je meteen de huid strak. En kam vervolgens laagje voor laagje steeds wat meer losse haartjes mee naar beneden. Zo kam je de vacht van onderaf ook goed uit. Want daar gaat het vaak mis. Klanten borstelen alleen boven over de vacht waardoor alleen de bovenste laag gekamd worden en de onderste laag wordt vergeten. En laat dit nou net de laag zijn die bij katten het eerste klit. Zo kan het zomaar gebeuren dat een klant zegt, hij zat ineens in de klit. Dit was dus niet zomaar lijkt zo te zijn omdat ze vacht niet in al zijn lagen is gekamd.
Lukt dit laagje voor laagje uitkammen niet meer dan moet je terug naar bovenstaand punt en zal er geschoren moeten worden.
—————-
Naar aanleiding van dit blog is er ook een artikel verschenen in het Dibevo vakblad. En wel in samenwerking met honden- en kattentrimmer Jessica Kremer – Frijling van Trimsalon Doggy Style.
—————–
Hopelijk helpt deze blog je deze barre periode door. Wil je graag dieper ingaan op deze stof? Dat kan! Door het volgen van mijn online cursus: ‘Klitvrije kat, zo doe je dat!’. In deze cursus, speciaal gemaakt voor eigenaren, leer ik je door middel van een ebook begeleid met heel veel videomateriaal hoe jij jouw kat klitvrij kan krijgen. Vele gingen je voor en de reacties zijn lovend.
