Een bezig bijtje
Wendy Govers-van Thiel is een bezig bijtje. Ze heeft een kattenhotel en trimsalon voor katten, daarnaast is ze een huis aan het bouwen en tussendoor komt er ook nog eens een boek van haar uit over vachtverzorging bij de kat. “Ik hoef me niet te vervelen,” is een van haar eerste opmerkingen, en dat geloven we graag. Wendy vertelt over haar boek, en over hoe je een kattenvacht nu het best klitvrij houdt.
Printjes bij workshop
Het boek, Klitvrije kat, hoe doe je dat?, bestond al als een Wordbestand. In mijn trimsalon geef ik workshops, en de praktijk leer je het best als je ook de theorie erachter kent. Dit bestandje gaf ik uitgeprint mee aan de deelnemers van de workshops. Maar je kent het wel, het is altijd behelpen. Wil je gaan printen, is de printer leeg, dat soort dingen. Een e-boek leek me een stuk handiger. Er moesten voor een e-boek zoveel aanpassingen worden gedaan dat ik de tekst beter opnieuw kon schrijven. Het e-book liep zo goed dat het de moeite waard werd om het als gedrukt boek uit te geven, en toen heb ik nogmaals de tekst herzien.
Eigenaren leren over hun kat
Tijdens mijn workshops wil ik katteneigenaren leren om zelf hun eigen kat te trimmen. Ook tijdens het trimmen leg ik ze uit hoe je dat doet, welke typen vacht er zijn, en hoe je problemen kunt voorkomen en oplossen. Grote vachtproblemen, daar ga je mee naar de trimmer, de minder grote problemen kan een eigenaar met deze kennis goed zelf oplossen. Een kat gaat bij mij altijd klitvrij de deur uit.
Klitten en vervilten
De grootste vachtproblemen zijn klitten en vervilten. Aan het eind van de winter, begin van de lente, komen de meeste problemen voor. “De vacht zat ineens in de klit,” zeggen de eigenaren dan. Dat is waar, maar eigenlijk ook weer niet. Aan het eind van het seizoen zijn de haren namelijk ‘op’, ze zijn poreus geworden en klitten dan eerder. Ze vallen in het voorjaar ook uit. De onderste haren in de dichte wintervacht draaien langzaamaan ineen waardoor een dichte, wollige massa boven de huid ontstaat. De haren bovenin de vacht blijven gewoon in model, de dikke plak haar eronder zie je niet. Het is dus niet vreemd dat de eigenaar het niet in de gaten heeft en het pas merkt als er grote klitten zijn ontstaan. Voelen is dan ook de enige manier om ze op te merken. Het is belangrijk dat je als katteneigenaar weet in welke tijd van het jaar je extra aandacht moet geven aan de vacht. Als je weet hoe het fout gaat, kun je het probleem voor zijn.
Niet elke dag borstelen
Vroeger dacht men dat het nodig was om een halflangharige kat elke dag te borstelen. Maar hoe meer je borstelt, hoe meer problemen er ontstaan. Met het borstelen beschadig je de haren. Om problemen te voorkomen is het belangrijk om de vacht regelmatig te controleren. Hoe vaak dat nodig is, is afhankelijk van de periode van het jaar. In de zomer en herfst is elke we vaak genoeg maar naar gelang de winter vordert en het lente wordt dient dit vaker te gebeueren. En als je toch lekker met de kat op de bank zit, voel dan overal even door de vacht. Dan kun je inspringen als het nodig is.
Waarom lukt het ze niet zelf?
Honden zijn echte smeerpoetsen, maar katten kunnen in principe hun eigen vacht onderhouden. Maar met de raskatten kwamen er katten met een enorme bak haar erop. Daarnaast worden katten ouder dan vroeger. Artrose, ziekte en stress doordat katten minder ruimte en vrijheid hebben, kunnen ook redenen zijn dat een kat minder goed zijn eigen vacht onderhoudt.
Statische vacht
Veel katten wonen binnen, en binnen is de lucht vaak erg droog. De luchtvochtigheid is dan vaak veel lager dan de gewenste 50-55%. Het droge haar wordt statisch waardoor het sneller klit. Kunststof fleece-kleedjes en de pluchen bekleding van krabpalen maken het haar nog statischer, en de klitten erger. Wat dat betreft zijn natuurlijke materialen beter. Ik adviseer mensen om fleece kleedjes in de kast te gooien.
Vochtigere lucht doet wonderen
Onder mijn klanten is iemand met Britse Langharen. Elke 6 tot 8 weken kwamen deze katten bij mij, om hun vacht te onderhouden. Een halfjaar geleden gingen ze verhuizen, en daarna kwamen ze niet meer. Ik wilde graag weten waarom, dus belde ik deze mensen op met de vraag of ze een nieuwe kattentrimmer hadden, of dat het zo goed ging met de katten dat ze niet meer hoefden te komen. Het bleek dus erg goed te gaan met deze katten. In het nieuwe huis was een systeem voor klimaatcontrole. Daarnaast zat er nog veel vocht in de muren, want het was een nieuwbouwhuis. Nu komen ze pas weer wanneer het probleem terugkomt. Het is fijn dat zo’n installatie voor mens en dier goed werkt.
Doorsturen naar de dierenarts
Soms zijn katten zo chubby dat ze niet bij hun achterwerk kunnen om de vacht te onderhouden. Dat komt regelmatig voor bij Britse Kortharen maar ook bij gewone huis- tuin- en keukenkatten. Ouden van dagen, katten van vijftien jaar en ouder, hebben een lijf dat niet meer flexibel genoeg is om de vacht te onderhouden. Ook zieke katten hebben hier problemen mee. Mensen komen dan eerst bij mij met zo’n kat, terwijl ze eigenlijk naar de dierenarts moeten gaan. Dat adviseer ik ze dan ook.
Kennis verspreiden via Facebook
Soms vinden mensen het normaal dat een oudere kat zich niet meer verzorgt, maar ouderdom is geen ziekte. Ook een kat op leeftijd moet in staat zijn om zijn vacht te verzorgen. Helaas zijn er zelfs dierenartsen die zeggen, “Ach, het is maar artrose,dus doen we er niets aan.” Er is soms te weinig kennis, zelfs bij dierenartsen. Regelmatig zet ik berichtjes op Facebook, waarbij dit soort dingen aan de orde komen, in de hoop dat het als het probleem bekend klinkt, mensen eerder iets doen.
Oorzaken van klitten
Mijn boek gaat voor een groot deel over waarom een kat klitten krijgt. Het doel is mensen informeren en bewust maken. Vachtproblemen zijn meestal niet op te lossen met alleen maar kammen.
In een meer-katten-huishouden hebben katten vaak een slechtere vacht. Katten zijn minder sociaal dan mensen denken. Ze gedogen elkaar, maar zitten vaak niet lekker in hun vel als er teveel katten zijn. En wat is teveel? Dat scheelt per kat, soms is een tweede kat al teveel. Sommige huishoudens bestaan zelfs uit meer dan tien katten. Dat ontstaat zo, met alle goede bedoelingen. Maar voor wie is het goed? Wanneer is iets dierenmishandeling en wanneer niet?
Te lange haren
Katten zoals de natuur ze bedoeld heeft hebben de minste problemen. Maar Britten, Perzen met hun stompe neuzen, halflangharige katten met explosieve vachten die het op kattenshows goed doen, hebben relatief vaak problemen. De haren zijn soms wel tien centimeter lang, waardoor het niet meer mogelijk is om te wassen zonder dat je als kat in je eigen haren stikt. Soms vragen mensen me hoe een Noorse Boskat dat dan doet in de natuur. Mijn antwoord is dan heel kort: die kat ging dood. De vraagstellers kijken me dan raar aan, maar een kat in het wild die zijn eigen vacht niet kan wassen gaat dood, de genen van deze kat worden niet verder doorgegeven, en dus verdwijnen deze eigenschappen.
Wat is nog leuk voor de kat zelf?
Het zou goed zijn als fokkers zich ervan bewust zijn wat voor de kat zelf nog leuk is, en dat ze niet alleen kijken naar wat mooi is.
Met honden is het wat dat betreft nog erger dan bij katten. Kijk maar naar de Duitse Herder die tegenwoordig een soort kikkerpoten heeft en die je met zeven jaar af mag geven omdat ze heupdysplasie hebben. Zelf hebben we om die reden een oudduitse herder, een ras waarbij geprobeerd wordt dit ras weer terug te laten komen met een gezonde lichaamsbouw zoals deze hond vroeger was.
Veranderende inzichten
De inzichten veranderen door de jaren heen. Toen ik negen jaar geleden begon was het heel gebruikelijk om vier keer per jaar de vacht te ontwollen. Dan haal je zoveel mogelijk haar eruit. Tegenwoordig weet ik beter, die haren zitten er niet voor niets op! Ik ben er dus mee gestopt om deze haren eruit te trekken. Tegenwoordig komen katten een à twee keer per jaar op tafel. Dat is leuk voor de eigenaren, maar vooral ook leuk voor de kat. Trimmen is hoe dan ook een stressmoment. De kat wordt uit zijn vertrouwde omgeving gehaald, en dat is voor hem al erg genoeg.
Alleen wat nodig is
En zo is er meer veranderd. Eerst behandelde je de hele kat, nu alleen de stukken die nodig zijn. Vroeger dacht men dat ontklitten beter was dan scheren, tegenwoordig wordt er wat gemakkelijker een stukje vacht met klitten weggeschoren. Met scheren blijft er altijd een laagje haren over en wordt de huid niet beschadigd. Dat is beter voor de huid en minder pijnlijk voor de kat.
Veel katvriendelijker
De algehele benadering van de kat is compleet anders dan negen jaar geleden. Het eerste wat ik toen leerde was: zorg dat je het wint van de kat. Jij bent de baas, en de kat houd je zo stevig mogelijk vast. Het gevolg was dat de kat meteen dacht, o jee, hier gaat iets heel ergs gebeuren… Nu werk ik met de los vast methode. Je hebt altijd een hand op de kat, en hiermee voel je de spanning in de kat. De kat blijft in controle. Wil hij op zijn linkerzij liggen, prima, dan doe je eerst de rechterkant. Door te willen sturen bereik je meestal het tegenovergestelde effect, dan wordt de kat dwars.
Eigenaren zijn vaak gewend dat het thuis een heel gevecht is om een kat te kammen. Dat er tuinhandschoenen bij nodig zijn. Vaak biedt men aan om te helpen, en de kat vast te houden. Ik vraag van ze om de kat juist niet vast te houden, maar tegen hem te praten of hem af te leiden.
Rekening houden met de kat
In de trimsalon houd ik zoveel mogelijk rekening met de kat. Voor een kat is het het fijnst om zelf uit de transportmand te komen. Door de bovenkant eruit getild worden is voor een kat al veel beter dan door een deurtje uit de mand gesleurd worden.
Ik raad ook altijd aan een kleedje van thuis mee te nemen. Hoe goed ik de tafel ook schoonmaak, voor een kat blijft deze een vieze geur houden. Bij elke kat trek ik een schoon trimjasje aan. Ik gebruik schoon materiaal en er hangen feromonen verdampers. Alles om de geur van de voorganger zoveel mogelijk kwijt te raken.
Al deze kleine dingen maken voor een kat veel verschil. Je merkt dat katten dat waarderen, dat ze als er een handdoekje van thuis is, ze precies daarop gaan liggen. Soms natuurlijk ook niet. Katten blijven eigengereid en kun je niet sturen.
Vakantie oorzaak vachtproblemen
Voor deze tijd van het jaar kan ik nog de volgende tip geven. Veel mensen gaan op vakantie, en vakantie kan een oorzaak zijn van vachtproblemen. Ook al hebben katten in de zomer een dunnere vacht, het zorgt voor stress als de eigenaar niet thuis is, en alles anders gaat dan de kat gewend is. Een kat wast zichzelf drie uur per dag. Als hij dat twee dagen niet doet, en twee dagen is de tijd die nodig is om aan een nieuwe situatie te wennen, heeft hij een achterstand van zes uur wassen die niet zomaar ingelopen is. Het is dus een goed idee om al voor de vakantie hierop in te spelen, en de vacht voor je vertrekt alvast door de trimmer te laten verzorgen en na te laten kijken, in plaats van de problemen op te laten lossen na de vakantie. Of de buurvrouw een borstel in haar hand te duwen.
Dat is toch geen beroep?
Toen ik negen jaar geleden mijn bedrijf ging inschrijven bij de Kamer van Koophandel werd ik raar aangekeken. Mevrouw, dat is toch geen beroep? Maar dat is het wel degelijk. Ik zie heel wat vachtproblemen voorbij komen. Per jaar doe ik wel 600 behandelingen. Toen ik vroeger mijn klantjes nog op de oude manier behandelde en de vacht nog plukte en ontwolde kwamen de katten vier keer per jaar, maar tegenwoordig niet meer. De meeste katten komen één à twee keer per jaar, de katten die vier keer per jaar komen zijn op twee handen te tellen. Vooral tijdens de voorjaarsrui en vlak voor de winter is het druk. Dat zijn twee pieken in het jaar. In de zomer is het veel minder druk, en dat komt goed uit voor het pension. Het boek is 168 pagina’s dik geworden. Het is een compleet verhaal, niet een kant en klare oplossing voor een specifiek probleem.Ik hoop er bewustzijn mee te kweken. Wat kan er misgaan met de vacht, wat kun je eraan doen. Ik wil problemen voorkomen door mensen wijzer te maken. Over het verzorgen van de vacht is veel te vertellen.
Klitvrije kat, zo doe je dat!
Het boek ‘Klitvrije kat, zo doe je dat!’ is verkrijgbaar in de webshop
